કર્મઘાટ હનુમાન મંદિર તેલંગાણાના હૈદરાબાદ (પ્રાચીન ભાગ્યનગર)માં આવેલું છે. ભારતના અન્ય કોઈપણ ભાગમાં આવેલા હનુમાનજીના મંદિરોથી વિપરીત, આ મંદિરમાં મંગળવાર કે શનિવારના બદલે રવિવારે હનુમાનજીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. હૈદરાબાદના સૌથી જૂના મંદિરોમાંથી એક કર્મઘાટ હનુમાન મંદિરને પણ ઔરંગઝેબ દ્વારા તોડવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ હનુમાનજીના ચમત્કારને કારણે તેઓ આ મંદિરનું કંઈ કરી શક્યા નહીં. તો ચાલો તમને આ મંદિરના રસપ્રદ ઈતિહાસથી પરિચિત કરાવીએ, જેના કારણે આ મંદિર અનોખું છે.
જ્યારે રાજાએ રામ નામનો જાપ સાંભળ્યો..તે 12મી સદી (1143ની આસપાસ)નો સમયગાળો હતો. કાકટિયા વંશના રાજા પ્રોલા બીજા જંગલમાં શિકાર કરવા ગયા હતા. જ્યારે તે થાકીને એક ઝાડ નીચે આરામ કરવા લાગ્યો, ત્યારે તેણે તે ગાઢ જંગલની મધ્યમાં ભગવાન રામનો જાપ સાંભળ્યો. રાજાને આશ્ચર્ય થયું કે આ વનમાં કોણ છે, જે ભગવાન રામનો જપ કરે છે.
જ્યારે રાજા તે જગ્યા પર પહોંચ્યા તો તેમણે ત્યાં હનુમાનજીની અદભુત બેઠેલી પ્રતિમા જોઈ. આ પ્રતિમાની અંદરથી ભગવાન રામના જાપનો અવાજ સંભળાતો હતો. આ પછી રાજા પોતાની રાજધાની પરત ફર્યા અને તેમણે હનુમાનજીના આ અદ્ભુત મંદિરની સ્થાપના કરી.
ઔરંગઝેબનો પરસેવો..કરમાનઘાટ મંદિરના નિર્માણના લગભગ 400 વર્ષ પછી ઇસ્લામિક આક્રમણખોર ઔરંગઝેબ પણ અહીં આવ્યો હતો. તે સમયે ઔરંગઝેબ સમગ્ર ભારતમાં હિંદુ મંદિરોને નષ્ટ કરવાના મિશન પર હતો અને તેણે ઘણા મંદિરોનો નાશ પણ કર્યો હતો.
આ ક્રમમાં જ્યારે તે પોતાની સેના સાથે આ મંદિરને નષ્ટ કરવા આવ્યો ત્યારે તેની સેના કર્મઘાટ હનુમાન મંદિરના પરિસરમાં પણ પ્રવેશી શકી નહીં.ગુસ્સે ભરાયેલા ઔરંગઝેબે મંદિરને નષ્ટ કરવા માટે પોતે શસ્ત્ર ઉપાડ્યું, પરંતુ તે મંદિરની નજીક પહોંચ્યો ત્યારે તેણે ભયંકર ગર્જના સાંભળી. આ અવાજ સાંભળીને ઔરંગઝેબ ભયથી ધ્રૂજી ગયો અને તેના હાથ ગુમાવી દીધા.
તે જ સમયે એક આકાશવાણી હતી, ‘મંદિર તોના હૈ રાજા, તો કર મન ઘાટ’ જેનો અર્થ એ હતો કે જો કોઈ મંદિરને નષ્ટ કરવા માંગતું હોય તો તમારા મન (હૃદયને) મજબૂત કરો. જોકે, આ ઘટના બાદ ઔરંગઝેબ શાંતિથી મંદિર છોડીને ચાલ્યા ગયા હતા. આ આકાશવાણીના કારણે આ મંદિરનું નામ કર્મઘાટ પડ્યું.
મંદિરના વિશેષ નિયમો..હનુમાનજીના આ મંદિરમાં કેટલાક ખાસ પરંતુ રસપ્રદ કાયદાઓ છે જે પોતાની રક્ષા કરે છે. મંદિરમાં હનુમાનજીની મૂર્તિ ધ્યાનની મુદ્રામાં છે, પરંતુ તે એક સૈનિકની જેમ પહેરેલા છે. આ સિવાય અહીં હનુમાનજીની પૂજામાં નારિયેળનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
આ મંદિર બીજી રસપ્રદ પરંપરા ધરાવે છે. ભારતના અન્ય હનુમાન મંદિરોમાં મંગળવાર અથવા શનિવારે હનુમાનજીની પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે, પરંતુ કર્મઘાટનું હનુમાન મંદિર આ બાબતમાં અલગ છે. આ મંદિરમાં રવિવારે વિશેષ પૂજાનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
દ્રવિડ શૈલીમાં બનેલા આ મંદિરમાં હનુમાનજી ઉપરાંત શ્રી રામ, ભગવાન શિવ, દેવી સરસ્વતી, માતા પાર્વતી, સંતોષી માતા, ભગવાન વેણુગોપાલ અને ભગવાન જગન્નાથ સ્વામીની મૂર્તિઓ સ્થાપિત છે. મંદિરમાં શ્રી રામ નવમી, હનુમાન ઉત્સવ અને અન્ય હિન્દુ તહેવારો પર વિશેષ ધાર્મિક વિધિઓનું આયોજન કરવામાં આવે છે. મંદિરના વહીવટીતંત્ર દ્વારા ‘અન્નદાનમ’નું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ અંતર્ગત શ્રદ્ધાળુઓ, ગરીબ અને અસહાય લોકોને મફત ભોજન આપવામાં આવે છે.
કેવી રીતે પહોંચવું?..હૈદરાબાદના મુખ્ય શહેરથી કરમાનઘાટ હનુમાન મંદિરનું અંતર લગભગ 10 કિલોમીટર છે. ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ હૈદરાબાદમાં જ આવેલું છે. મંદિરથી એરપોર્ટનું અંતર લગભગ 22 કિલોમીટર છે. ઉપરાંત, સિકંદરાબાદ રેલ્વે સ્ટેશનથી કર્મઘાટ મંદિરનું અંતર લગભગ 18 કિલોમીટર છે.
સિકંદરાબાદ દેશના લગભગ તમામ મોટા શહેરો સાથે રેલ્વે દ્વારા જોડાયેલ છે. હૈદરાબાદના મહાત્મા ગાંધી બસ ટર્મિનલથી હનુમાન મંદિરનું અંતર 12 કિલોમીટર છે. નાગપુર, ચેન્નાઈ, બેંગ્લોર, અમરાવતી અને અન્ય ઘણા શહેરોમાંથી બસ દ્વારા હૈદરાબાદ પહોંચવું પણ એકદમ સરળ છે.
Disclaimers- matters given in this article is totally based on media reports, astrology beliefs and Ayurveda principles.. therefore in certain cases it may not be apply for all.. viewers have to see this with their own intellectuals and knowledge..
ચેતવણી- ઉપરના આર્ટિકલના તમામ પ્રસારણ અને માલિકી હક “પેજ એડમીન”ને છે.. તેથી આર્ટિકલ કે તેનો કોઈ ભાગ મંજૂરી વગર કોપી કરવો એ ફેસબુક કન્ટેન્ટ ગાઈડલાઈનના કોપીરાઈટ એક્ટ મુજબ ગુનો બને છે.. જો ક્યાંય કોઈ એવું કરતા ધ્યાનમાં આવશે તો કાયદેસરની કાર્યવાહી કરવામાં આવશે..
