ભગવાન શિવના બાર જ્યોતિર્લિંગોમાં ભીમાશંકર છઠ્ઠું સ્થાન છે. આ જ્યોતિર્લિંગ મહારાષ્ટ્રના પુણેથી 110 કિલોમીટર દૂર સહદ્રી નામના પર્વત પર સ્થિત છે. આ જ્યોતિર્લિંગની સ્થાપના પાછળ કુંભકર્ણના પુત્ર ભીમની એક કથા પ્રખ્યાત છે.
આ રીતે અહીં જ્યોતિર્લિંગની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.. એવું કહેવાય છે કે કુંભકર્ણને ભીમ નામનો પુત્ર હતો. કુંભકર્ણ પર્વત પર કર્કતી નામની સ્ત્રીને મળ્યો. તેને જોઈને કુંભકર્ણ તેના પર મોહિત થઈ ગયો અને તેની સાથે લગ્ન કરી લીધા.
લગ્ન પછી, કુંભકર્ણ લંકા પાછો ફર્યો, પરંતુ કર્કાતી પર્વત પર રહ્યો. થોડા સમય પછી કર્કતિને ભીમ નામનો પુત્ર થયો. જ્યારે શ્રી રામે કુંભકર્ણની હત્યા કરી ત્યારે કર્કતીએ તેના પુત્રને દેવતાઓના કપટથી દૂર રાખવાનું નક્કી કર્યું.
મોટા થઈને, જ્યારે ભીમને તેના પિતાના મૃત્યુનું કારણ જાણવા મળ્યું, ત્યારે તેણે દેવતાઓનો બદલો લેવાનું નક્કી કર્યું. ભગવાન બ્રહ્માની તપસ્યા કરીને ભીમે તેમની પાસેથી ખૂબ શક્તિશાળી બનવાનું વરદાન મેળવ્યું. કામરૂપેશ્વપ નામનો રાજા ભગવાન શિવનો ભક્ત હતો. એક દિવસ ભીમે રાજાને શિવલિંગની પૂજા કરતા જોયા. ભીમે રાજાને ભગવાનની પૂજા કરવાનું બંધ કરીને તેમની પૂજા કરવાનું કહ્યું.
રાજાએ ન સાંભળ્યું ત્યારે ભીમે તેને બંદી બનાવી લીધો. રાજાએ જેલમાં જ શિવલિંગ બનાવ્યું અને તેની પૂજા શરૂ કરી. ભીમે જ્યારે આ જોયું ત્યારે તેણે રાજા દ્વારા બનાવેલ શિવલિંગને પોતાની તલવારથી તોડવાનો પ્રયત્ન કર્યો. આ કરવા પર, ભગવાન શિવ પોતે શિવલિંગમાંથી પ્રગટ થયા.
ભગવાન શિવ અને ભીમ વચ્ચે ભીષણ યુદ્ધ થયું હતું. જેમાં ભીમનું મોત થયું હતું. ત્યારબાદ દેવોએ ભગવાન શિવને કાયમ એક જ સ્થળે રહેવાની પ્રાર્થના કરી. દેવોના કહેવા પર, શિવની સ્થાપના લિંગના રૂપમાં તે જ સ્થળે કરવામાં આવી હતી. આ સ્થળે ભીમ સાથેના યુદ્ધને કારણે આ જ્યોતિર્લિંગનું નામ ભીમાશંકર પડ્યું.
ભીમાશંકર મંદિર ખૂબ પ્રાચીન છે, પરંતુ અહીં કેટલાક ભાગનું બાંધકામ પણ નવું છે. આ મંદિરનું શિખર વિવિધ પ્રકારના પથ્થરોમાંથી બનાવવામાં આવ્યું છે. આ મંદિર મુખ્યત્વે નગારા શૈલીમાં બનાવવામાં આવ્યું છે. મંદિરમાં કેટલાક સ્થળોએ ઇન્ડો-આર્યન શૈલી પણ જોઇ શકાય છે.
મંદિરની દિવાલ કલા.. અહીં પાર્વતી દેવીનું મંદિર પણ છે. ભીમાશંકર મંદિર પહેલા શિખર પર દેવી પાર્વતીનું મંદિર છે. તેને કમલજા મંદિર કહેવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે દેવીએ આ જગ્યાએ રાક્ષસ ત્રિપુરાસુર સાથેના યુદ્ધમાં ભગવાન શિવની મદદ કરી હતી. યુદ્ધ પછી, ભગવાન બ્રહ્માએ કમળના ફૂલોથી દેવી પાર્વતીની પૂજા કરી.
મંદિરની નજીક ઘણા કુંડ આવેલા છે… મોક્ષ કુંડ, સર્વતીર્થ કુંડ, જ્ઞાન કુંડ અને કુશરણ્ય કુંડ પણ અહીંના મુખ્ય મંદિરની નજીક સ્થિત છે. આમાંથી મોક્ષ નામનો પૂલ મહર્ષિ કૌશિક સાથે સંકળાયેલો માનવામાં આવે છે અને ભીમા નદીનું મૂળ કુશરણ્ય કુંડમાંથી છે.
ક્યારે જવું.. વર્ષનો કોઈપણ સમય ભીમાશંકર જ્યોતિર્લિંગની મુલાકાત માટે પસંદ કરી શકાય છે. મહાશિવરાત્રી દરમિયાન અહીં ખાસ મેળો ભરાય છે.
ભીમાશંકર જ્યોતિર્લિંગ નજીક જોવાલાયક સ્થળો.. 1. હનમાન તાલબ- ભીમાશંકર મંદિરથી કેટલાક અંતરે હનુમાન તાલબ નામનું સ્થળ છે. 2. ગુપ્ત ભીમાશંકર- ગુપ્ત ભીમાશંકર ભીમાશંકર મંદિરથી કેટલાક અંતરે આવેલું છે. 3. કમલજા દેવી- ભીમાશંકર મંદિર પહેલા કમલજા નામની દેવી પાર્વતીનું મંદિર છે.
Disclaimers- matters given in this article is totally based on media reports, astrology beliefs and Ayurveda principles.. therefore in certain cases it may not be apply for all.. viewers have to see this with their own intellectuals and knowledge..
ચેતવણી- ઉપરના આર્ટિકલના તમામ પ્રસારણ અને માલિકી હક “પેજ એડમીન”ને છે.. તેથી આર્ટિકલ કે તેનો કોઈ ભાગ મંજૂરી વગર કોપી કરવો એ ફેસબુક કન્ટેન્ટ ગાઈડલાઈનના કોપીરાઈટ એક્ટ મુજબ ગુનો બને છે.. જો ક્યાંય કોઈ એવું કરતા ધ્યાનમાં આવશે તો કાયદેસરની કાર્યવાહી કરવામાં આવશે..
